ΣΚΛΗΡΥΝΣΗ ΚΑΤΑ ΠΛΑΚΑΣ
Ο βελονισμός είναι τεχνική της Παραδοσιακής Κινεζικής Ιατρικής που χρησιμοποιείται ευρέως σε όλο τον κόσμο. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο βελονισμός ήταν σχετικά σπάνιος μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1970. Από τότε, έχει αυξηθεί ραγδαία η δημοτικότητά του, και σήμερα, περίπου ένα εκατομμύριο Αμερικανοί κάνουν βελονισμό ετησίως. Η συχνότητα του βελονισμού στα άτομα με Σκλήρυνση κατά Πλάκας (ΣΚΠ) στις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Καναδά δεν είναι γνωστή, αλλά βάσει δύο μεγάλων ερευνών, μπορεί να είναι υψηλότερη από ό, τι στον γενικό πληθυσμό.
Η θεωρία
Υπάρχουν μεγάλες εννοιολογικές διαφορές μεταξύ της Δυτικής Ιατρικής και της Παραδοσιακής Κινεζικής Ιατρικής. Για παράδειγμα, η Κινεζική ιατρική θεωρία δεν περιλαμβάνει την έννοια του νευρικού συστήματος. Στη δυτική επιστήμη και ιατρική, το νευρικό σύστημα θεωρείται ως ένα κρίσιμο συστατικό στην κατανόηση και τη θεραπεία πολλών ασθενειών. Επιπλέον, ενώ η «αιτιότητα» (που σημαίνει ότι η διαδικασία «Α» οδηγεί στη διαδικασία «Β») είναι θεμελιώδης για πολλές δυτικές έννοιες, η Κινεζική σκέψη υποθέτει ότι ο κόσμος είναι μια διαδικτυακή σειρά πολλών αλληλένδετων διαδικασιών που δεν μπορούν να προβληθούν μεμονωμένα ή σε σύγκριση του ενός με το άλλο.
Ο βελονισμός και η Παραδοσιακή Κινεζική Ιατρική γενικά, βασίζονται σε μια περίπλοκη θεωρία της λειτουργίας του σώματος που περιλαμβάνει ροή ενέργειας, ή «gi», μέσω 14 κύριων οδών ή «μεσημβρινών» στο σώμα. «Υπάρχει επίσης μια ισορροπία των αντιθέτων που είναι γνωστά ως «yin» και «yang». Σύμφωνα με την Παραδοσιακή Κινεζική Ιατρική, οι ασθένειες πιστεύεται ότι είναι συνέπεια της διαταραγμένης ροής ενέργειας ή / και των ανισορροπιών.
Έχουν γίνει προσπάθειες από επιστήμονες να εξηγήσουν μερικές από τις ανακουφιστικές επιπτώσεις του βελονισμού με δυτικούς όρους. Έχει υποτεθεί ότι ο βελονισμός μπορεί να λειτουργήσει μεταβάλλοντας τα επίπεδα χημικών διαβιβαστών στο σώμα. Συγκεκριμένα, ο βελονισμός μπορεί να απελευθερώσει «οπιοειδή» που μειώνουν τον πόνο. Άλλες υποθέσεις προτείνουν ότι ο βελονισμός μειώνει το άγχος ή ενεργεί ως εικονικό φάρμακο. (Η βελτίωση συμβαίνει επειδή ο ασθενής πιστεύει ότι η θεραπεία είναι ωφέλιμη.)
Σε μια μελέτη που χρησιμοποιεί έναν ειδικό τύπο Απεικόνισης Μαγνητικού Συντονισμού (MRI), ο βελονισμός σε ορισμένα σημεία του σώματος προκάλεσε αλλαγές στην εγκεφαλική δραστηριότητα. Αυτές οι αλλαγές, μερικές από τις οποίες εμφανίστηκαν σε περιοχές του εγκεφάλου σχετικές με τον πόνο, υπήρχαν κατά τη διάρκεια της περιόδου κατά την οποία υπήρχαν οι ανακουφιστικές επιδράσεις.
Στο τέλος, μπορεί να διαπιστωθεί ότι πολλές διεργασίες εμπλέκονται στα αποτελέσματα του βελονισμού για την ανακούφιση του πόνου – ή ότι οι σημερινές Δυτικές βιολογικές έννοιες δεν επαρκούν για να εξηγήσουν τις διαδικασίες.
Η διαδικασία
Ο βελονισμός αναφέρεται σε μια ομάδα διαδικασιών που περιλαμβάνουν διέγερση συγκεκριμένων σημείων στο δέρμα. Τις περισσότερες φορές, αυτό περιλαμβάνει την εισαγωγή λεπτών, μεταλλικών βελόνων σε συγκεκριμένα σημεία του σώματος, τους «μεσημβρινούς». Πιστεύεται ότι αυτό μεταβάλλει τη ροή ενέργειας και συνεπώς οδηγεί στη βελτίωση της υγείας. Υπάρχουν περίπου 400 σημεία βελονισμού, αλλά συνήθως μόνο τέσσερα έως δώδεκα σημεία χρησιμοποιούνται σε μία συνεδρία.
Χρησιμοποιούνται επίσης κι άλλες μέθοδοι για την διέγερση του δέρματος. Τα σημεία βελονισμού μπορούν να διεγερθούν με:
1. Πίεση των δακτύλων, η οποία είναι γνωστή ως acupressure ή, στην Ιαπωνία, shiatsu
2. Μικρά θερμαινόμενα ποτήρια («βεντούζα»)
3. Ηλεκτροβελονισμός, ο οποίος χρησιμοποιεί ηλεκτρικά διεγερμένες βελόνες
4. “Moxibustion” κατά την οποία βραδυφλεγείς ίνες ενός βοτάνου (ασιατικό mugwort ή “moxa”) τοποθετούνται στα σημεία βελονισμού ή χρησιμοποιούνται για τη θέρμανση των βελόνων μετά την εισαγωγή τους.
Μελέτες στη Σκλήρυνση κατά Πλάκας
Λίγες κλινικές μελέτες έχουν διεξαχθεί για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας του βελονισμού σε άτομα με ΣΚΠ. Μια προκαταρκτική μελέτη που πραγματοποιήθηκε στον Καναδά αξιολόγησε εάν ο βελονισμός μπορεί να βελτιώσει τη λειτουργία της ουροδόχου κύστης σε άτομα με Σκλήρυνση κατά Πλάκας. Αυτή η καλά σχεδιασμένη αλλά περιορισμένη μελέτη (στην οποία συμμετείχαν 41 άτομα) έδειξε ότι η ακράτεια της ουροδόχου κύστης θα μπορούσε να βελτιωθεί μέσω της χρήσης βελονισμού. Ωστόσο, το αποτέλεσμα ήταν διαφορετικό ανάλογα με τον βελονιστή που εκτελούσε τη διαδικασία.
Αρκετές άλλες μελέτες βελονισμού για τη Σκλήρυνση κατά Πλάκας περιλάμβαναν πολύ μικρό αριθμό ατόμων και δεν ήταν καλά σχεδιασμένες με αποτέλεσμα να είναι δύσκολο να εξαχθούν συμπεράσματα βάσει αυτών.
Έχουν διεξαχθεί δύο μεγάλες έρευνες βελονισμού – μία στις Ηνωμένες Πολιτείες και μία στον Καναδά – στις οποίες συμμετείχαν άτομα με ΣΚΠ. Αν και τα αποτελέσματα των ερευνών δεν είναι τόσο πειστικά όσο αυτά των κλινικών δοκιμών, είναι μια σημαντική μέθοδος δημιουργίας ιδεών για περαιτέρω έρευνα. «Τα προκαταρκτικά ευρήματα και των δύο μελετών είναι παρόμοια. Σε κάθε ένα, το 20% – 25% των ερωτηθέντων που δήλωσαν ότι υπέφεραν από Σκλήρυνση κατά Πλάκας είχαν δοκιμάσει τον βελονισμό και το 10%-15% αυτών που το δοκίμασαν έδειξαν ότι σχεδίαζαν να τον συνεχίσουν. Και στις δύο έρευνες αναφέρθηκε βελτίωση του πόνου, των σπασμών, του μουδιάσματος και του μυρμηγκιάσματος. Άλλα συμπτώματα που συχνά αναφέρθηκε ότι βελτιώθηκαν με τον βελονισμό περιλάμβαναν την κόπωση, την κατάθλιψη, το άγχος και τη λειτουργία του εντέρου ή της ουροδόχου κύστης.
Μελέτες σε άτομα χωρίς Σκλήρυνση κατά Πλάκας
Ένας μεγάλος αριθμός μελετών έχει αξιολογήσει τον βελονισμό για άλλες ιατρικές παθήσεις. Για να αξιολογήσει αυτές τις μελέτες με αντικειμενικό τρόπο, τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας (NIH), δημιούργησαν μια ομάδα 12 μελών το 1997. Με βάση ερευνητικά δεδομένα και την κλινική εμπειρία, η ομάδα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο βελονισμός είναι μια επιλογή θεραπείας για την αποκατάσταση εγκεφαλικών επεισοδίων, πονοκεφάλων και πόνων (συμπεριλαμβανομένου του πόνου στο πρόσωπο, την πλάτη και τον αυχένα). Άλλες μελέτες έδειξαν ότι υπήρχαν βελτιώσεις που σχετίζονται με τον βελονισμό στο άγχος, την κατάθλιψη, τη ζάλη και τις δυσκολίες της ούρησης.
Ωστόσο, οι άνθρωποι σε αυτές τις μελέτες δεν είχαν Σκλήρυνση κατά Πλάκας. Δεν μπορεί να υποτεθεί ότι άτομα που πάσχουν από Σκλήρυνση κατά Πλάκας θα είχαν τα ίδια αποτελέσματα.
Επιδράσεις στο Ανοσοποιητικό Σύστημα
Είναι σημαντικό για τα άτομα με Σκλήρυνση κατά Πλάκας εάν ο βελονισμός έχει επίδραση στο Ανοσοποιητικό Σύστημα, καθώς η φλεγμονή και οι προσβολές της ΣΚΠ σχετίζονται με ορισμένες υπερδραστήριες ανοσολογικές λειτουργίες. Ωστόσο, το ζήτημα δεν είναι ακόμα επαρκώς κατανοητό. Μελέτες που εστιάζουν στις επιδράσεις του βελονισμού στο Ανοσοποιητικό Σύστημα έχουν γίνει σε άτομα με διάφορες μορφές καρκίνου και ρευματοειδούς αρθρίτιδας. Ο βελονισμός έχει δώσει μικτά αποτελέσματα σχετικά με τη διέγερση ή την αναστολή του Ανοσοποιητικού Συστήματος, ενώ υπάρχουν και ενδείξεις μηδενικής επίδρασης. Λόγω αυτών των μικτών αποτελεσμάτων, απαιτούνται περαιτέρω μελέτες.
Κίνδυνοι και Παρενέργειες
Γενικά, ο βελονισμός είναι μια πολύ καλά ανεκτή από τον οργανισμό διαδικασία, ειδικά όταν εκτελείται από έναν καλά εκπαιδευμένο βελονιστή. Το πάνελ NIH που αξιολόγησε τον βελονισμό δήλωσε, “Η εμφάνιση ανεπιθύμητων παρενεργειών … έχει τεκμηριωθεί ότι είναι εξαιρετικά χαμηλή.” Η ομάδα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο βελονισμός ήταν «εξαιρετικά ασφαλής με λιγότερες παρενέργειες από πολλές καθιερωμένες θεραπείες».
Σε διάστημα 20 ετών, έχουν αναφερθεί μόνο 216 σοβαρές επιπλοκές του βελονισμού παγκοσμίως. Σοβαρές επιπλοκές, όπως η διάτρηση ενός πνεύμονα, συσχετίστηκαν με βελονιστές που δεν ήταν καλά εκπαιδευμένοι.
Υπάρχουν και άλλοι σπάνιοι κίνδυνοι. Για την αποφυγή της ηπατίτιδας ή του AIDS, πρέπει να χρησιμοποιούνται αποστειρωμένες βελόνες μιας χρήσης. Τα άτομα με καρδιακές βαλβίδες που είναι κατεστραμμένες ή προσθετικές δεν πρέπει να υποβληθούν σε θεραπεία με βελονισμό για να αποφευχθεί ο κίνδυνος μόλυνσης. Τα άτομα που λαμβάνουν φάρμακα για την αραίωση του αίματος (βαρφαρίνη ή Coumadin) μπορεί περιστασιακά να παρουσιάσουν μώλωπες ή, πιο σπάνια, αιμορραγικές επιπλοκές. Ο ηλεκτρο-βελονισμός μπορεί να προκαλέσει ανωμαλίες στον καρδιακό ρυθμό σε άτομα με βηματοδότη και οι αναθυμιάσεις από το moxibustion μπορεί να επιδεινώσουν την αναπνοή σε άτομα με άσθμα.
Πρακτικές Πληροφορίες
Ο βελονισμός γίνεται συνήθως μία ή δύο φορές την εβδομάδα. Οι συνεδρίες κοστίζουν συνήθως $ 45- $ 100. Το χρονικό διάστημα που απαιτείται για μια πορεία θεραπείας ποικίλλει. Εάν εμφανιστεί ευεργετική ανταπόκριση, συνήθως αυτή σημειώνεται μετά από έξι έως δέκα συνεδρίες. Η διάρκεια μιας πλήρους θεραπείας εξαρτάται από τα συμπτώματα και την υποκείμενη ασθένεια. Για Σκλήρυνση κατά Πλάκας και άλλες χρόνιες ασθένειες, μπορεί να χρειαστεί μια μακρύτερη πορεία θεραπείας.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, υπάρχουν περίπου 30.000 αδειοδοτημένοι βελονιστές. Υπάρχουν 3.000 βελονιστές που διαθέτουν M.D. ή D.O. εκπαίδευση. Οι οργανισμοί που μπορούν να βοηθήσουν στη λήψη πληροφοριών σχετικά με τον βελονισμό και στον εντοπισμό ενός εκπαιδευμένου βελονιστή περιλαμβάνουν:
1. Αμερικανική Ακαδημία Ιατρικού Βελονισμού www.medicalacupuncture.org: 310-364-0193
2. Η Αμερικανική Ακαδημία Βελονισμού και Ανατολικής Ιατρικής www.aaaom.edu. 651-631-0204
3. Εθνική Επιτροπή Πιστοποίησης για τον Βελονισμό και την Ανατολική Ιατρική www.nccaom.org 904-598-1005
Ο Βελονισμός σε συνδυασμό με άλλες Ασιατικές Θεραπείες
Η Παραδοσιακή Κινεζική Ιατρική περιλαμβάνει Κινεζική Φυτική Ιατρική, Τσι Τσινγκ, συμβουλές για τον τρόπο ζωής, T’ai Chi και άσκηση, καθώς και βελονισμό.
Υπάρχουν πολλές σημαντικές εκτιμήσεις σχετικά με την Κινεζική Φυτική Ιατρική ή οποιοδήποτε είδος φυτικής θεραπείας. Η Κινεζική Φυτική Ιατρική περιλαμβάνει θεραπεία με σύνθετα μείγματα πολλών διαφορετικών βοτάνων. Μπορεί να υπάρχει σημαντική ποικιλία στην ποιότητα και τη σύνθεση αυτών των παρασκευασμάτων. Ορισμένες χημικές ενώσεις στα βότανα μπορεί να είναι τοξικές ή μπορεί να αλληλοεπιδράσουν με συνταγογραφούμενα φάρμακα. Η ασφάλεια αυτών των φυτικών παρασκευασμάτων σε άτομα με Σκλήρυνση κατά Πλάκας δεν έχει μελετηθεί.
Είναι γνωστό ότι ορισμένα από τα βότανα που χρησιμοποιούνται στη φυτική ιατρική διεγείρουν το ανοσοποιητικό σύστημα, το οποίο, θεωρητικά, μπορεί να είναι επιβλαβές για τα άτομα με Σκλήρυνση κατά Πλάκας. Μερικά από αυτά τα δυνητικά επιβλαβή, διεγερτικά ανοσοποιητικά βότανα περιλαμβάνουν: Asian ginseng (Panax ginseng), dong quai (Angelica sinensis), astragalus (Astragalus membranaceus), coix, Epimedium sagittatum, reishi μανιτάρι (Ganoderma lucidum), μανιτάρι shiitake (Lentinus edodes) , Acanthopanax obovatus, Artemisia myriantha, Artemisia annua, Salvia Miltiorrhiza, Sophora flavescens, πράσινο τσάι και γλυκόριζα.
Η Ασιατική Ιατρική Ιδιοσκευασμάτων (Asian patent medicine)είναι μια μορφή φυτικής ιατρικής που περιλαμβάνει συνήθως βότανα μαζί με μέταλλα και ζωικά μέρη. Αρκετές μελέτες δείχνουν ότι το Asian patent medicine μπορεί να περιέχει τοξικά συστατικά. Μια μελέτη διαπίστωσε ότι περίπου το ένα τρίτο αυτών των παρασκευασμάτων περιείχε συνταγογραφούμενα φάρμακα της Δύσης (μεταξύ άλλων διαζεπάμη [Valium], στεροειδή και συνταγογραφούμενα φάρμακα για το άσθμα). Βρέθηκαν επίσης επικίνδυνα μέταλλα, όπως το αρσενικό, ο υδράργυρος, ο μόλυβδος και το κάδμιο.
Ενώ ο βελονισμός έχει πολύ χαμηλό κίνδυνο όταν εκτελείται σωστά, υπάρχουν πολλές αβεβαιότητες και ορισμένοι σαφείς κίνδυνοι που σχετίζονται με την κινεζική φυτική ιατρική. Η Ασιατική Ιατρική Ιδιοσκευασμάτων θα πρέπει να αποφεύγεται λόγω της πιθανής παρουσίας τοξικών ρύπων.
Συμπεράσματα
Το αν ο βελονισμός είναι καλή επιλογή για άτομα με σκλήρυνση κατά πλάκας είναι δύσκολο να αξιολογηθεί από επιστημονική άποψη. Μπορεί ο βελονισμός να είναι χρήσιμος για ορισμένα συμπτώματα που σχετίζονται με τη σκλήρυνση κατά πλάκας, όπως πόνο, σπαστικότητα, μούδιασμα και μυρμήγκιασμα, ορισμένες διαταραχές της ούρησης ή την κατάθλιψη. Ωστόσο, αυτά τα συμπτώματα, ειδικά η κατάθλιψη, δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται μόνο με βελονισμό.
Εάν χρησιμοποιείται βελονισμός, θα πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο παράλληλα με τη συμβατική ιατρική, σε συνεννόηση με τον γιατρό σας ή άλλο εξουσιοδοτημένο επαγγελματία υγείας.
Ενώ ο βελονισμός μπορεί να είναι μια λογική επιλογή για τη διαχείριση ορισμένων συμπτωμάτων Σκλήρυνσης κατά Πλάκας, σε συνδυασμό με τη συμβατική ιατρική, δεν υπάρχουν στοιχεία που να υποδηλώνουν ότι ο βελονισμός μπορεί να μειώσει τη συχνότητα των επιδεινώσεων της Σκλήρυνσης κατά Πλάκας ή την εξέλιξη της αναπηρίας.
Πηγή: Αμερικανικός Σύλλογος Σκλήρυνσης κατά Πλάκας (National Multiple Sclerosis Society).